Gerommel met biologische tomaat
Is onze biologische tomaat echt wel bio? Nederland importeert biologische groenten uit Spanje om aan de vraag te voldoen. Maar in Spanje is de controle gebrekkig.
Copyright image: Lydia Heida
Auteur: Lydia Heida
Mieren kruipen in rap tempo vooruit in een van de kassen van Ana Acosta en José Martinez, kwekers van groenten in Campohermoso (Andalusië), gelegen in het grootste aaneengesloten kassengebied ter wereld. Het stel is overgestapt op biologisch telen. Geen gifspuit komt hier nog de kas binnen.
Acosta: „Biologische groenten zijn gezonder, zowel voor de consument om te eten als voor ons om te telen. Wij hoeven nu niet meer met gif te werken. En je kunt er een hogere prijs voor vragen.”
De afgelopen jaren heeft de biologische landbouw in Spanje een enorme groeispurt doorgemaakt. In Andalusië ligt meer dan de helft van dit biologische areaal. Het aantal hectaren met biologische groenteteelt is hier de afgelopen vijf jaar nagenoeg verdubbeld, tot 2.759 hectare.
Steeds minder winst
Het gaat hierbij voornamelijk om teelt van tomaten, komkommers en andere groenten die in kassen groeien. Ter vergelijking: Nederland beschikt over 70 hectaren biologische kassenteelt. Tachtig procent van de biologische groenten uit Spanje is bestemd voor Noordwest-Europa, waaronder Nederland.
Toch maakt het kwekersechtpaar Acosta en Martinez steeds minder winst op hun biologische groenten. De hogere prijs heeft lieden van minder goede wil aangetrokken, verklaart Miguel Cazorla, president van AgriEco, een verkooporganisatie waar biologische telers bij zijn aangesloten.
„Sommige bedrijven bieden hun gangbare groenten nu aan als biologische waar. Dat is fraude, waardoor het bioaanbod hier in Andalusië nu af en toe de vraag overtreft”, stelt Cazorla. „De prijs die telers ontvangen voor biologische groenten daalt daardoor soms zelfs tot aan het niveau van gangbare groenten.”
Bijna het dubbele
Esteban Caballero, president van Costa de Nijar, een verkoopvereniging van gangbare en biologische telers in Andalusië, rekent dat voor. „Een kilo gangbare trostomaten ligt in de supermarkt voor euro 2,99 te koop. Een teler ontvangt daar euro 0,70 tot euro 0,80 voor. Maar de consument betaalt voor een kilo biologische trostomaten euro 5,98. Bijna het dubbele. Terwijl de teler er euro 0,80 tot euro 0,90 voor krijgt.”
„Biologisch telen kost meer geld”, aldus Cazorla. „De benodigde producten zijn duurder, er is meer kennis voor nodig en meer arbeidskracht. Ook is de opbrengst per vierkante meter lager. Biologische groenten moeten dus meer geld opleveren, anders is het niet meer rendabel.”
Zo min mogelijk fraude
Voor de biologische sector is het belangrijk dat er zo min mogelijk fraude is. Caballero: „Certificerende instanties moeten veel beter controleren hoeveel kilo’s biologische telers oogsten en aan hun verkooporganisatie leveren. Er zijn natuurlijk altijd betere en slechtere telers. De ene tuinder oogst bijvoorbeeld 40.000 kilo op een hectare en de andere 60.000 kilo, maar dat kan niet 100.000 kilo zijn.”
Volgens Caballero vindt fraude nu gemakkelijk en onopgemerkt plaats. „Als een supermarkt meer tomaten heeft besteld dan telers van een verkooporganisatie hebben geoogst, neemt die verkooporganisatie groenten af van een tuinder die gangbaar teelt maar wel biologisch bestrijdt. Ze testen die groenten om te zien of er geen pesticidenresidu’s op zitten. En dan halen ze het hun bedrijf binnen onder de naam van een eigen teler.”
Aangifte
AgriEco kreeg de afgelopen tijd al van drie biologische telers te horen dat hun verkooporganisatie groenten die nog in omschakeling zijn als biologisch verkoopt. Een manager van een biologisch bedrijf dat zowel biologische groenten teelt als verhandelt, heeft een tijdje terug aangifte gedaan van fraude. Op een veiling ontdekte hij dat een biologisch bedrijf gangbare groenten opkocht, waarschijnlijk om deze als ’biologisch’ verder door te verkopen.
Het certificaat van dit bedrijf is ingetrokken. Of de praktijken daarmee zijn gestopt, is niet zeker: er zijn immers zes certificerende instanties in Andalusië. Als de ene instantie het certificaat van een bedrijf intrekt, is het mogelijk dat een bedrijf zich door een andere instantie opnieuw laat certificeren. (…)
Lees hier het hele artikel:
Gerommel met biologische tomaat
Publicatie: 10 Juli 2008 in Trouw.