Eenderde van productie bereikt maag niet

Veel groenten en fruit verdwijnen in de vuilnisbak, aldus het ministerie van LNV, dat voedselverlies in zijn algemeen op de agenda heeft gezet. Hoeveel gaat er nu eigenlijk verloren en waarom? Wat zijn de oplossingen? En hoe kunnen telers hierop inhaken?

Restanten groenten en fruit: daar draait de bio-wkk van de families Groot en Karsten in Hoogwoud op. Denk daarbij aan doorgedraaide tomaten en paprika’s van telers die op Agriport A7 zitten, het overschot aan versneden groenten van een nabij gelegen groenteverwerker en uitgeknepen vruchten van een zaadveredelingsbedrijf uit de buurt. En restpartijen groenten en fruit, die afkomstig zijn van een Belgische supermarkt.

Het laat in een notendop zien waar voedsel verloren gaat in de keten en waarom. Wekelijks vergist mede-eigenaar Nico Karsten zo’n 150 ton groenten en fruit en dat zeven maanden per jaar. “In totaal een dikke 4000 ton”, rekent Karsten snel uit.

Geschikt als veevoer

“Dit jaar zaten er heel veel onverkochte tomaten en paprika’s bij, want de prijzen waren dramatisch slecht. We krijgen ook tomaten die bijvoorbeeld van de tros zijn losgeraakt of gescheurd zijn. Daar kun je ook soep van maken. Sowieso is het merendeel van deze vruchten en groenten geschikt om als veevoer te gebruiken”, aldus Karsten.

Hij gebruikt ze nu met tegenzin voor de bio-wkk omdat zijn bloembollen er niet meer in mogen van de Algemene Inspectiedienst (AID). Breek Karsten dus de bek niet open, of woorden als ‘bullshit’ en zinnen als ‘de politiek staat niet met zijn benen in de praktijk’ rollen er al snel uit.

Gewoonlijk praten bedrijven en organisaties niet graag over voedselverlies, aldus het rapport ‘Voedselverliezen: hoe denken stakeholders erover?’ (2008) waarvan Marieke Meeusen, onderzoeker bij het LEI, medeopsteller van is. 

Voedselverlies in keten

Haar aanbeveling was om voedselverlies in kaart te brengen. “Maar de wil om mee te werken aan zo’n onderzoek lijkt beperkt, omdat het gaat om concurrentiegevoelige informatie die niet snel wordt vrijgegeven."

“Er zijn weinig betrouwbare cijfers over voedselverlies”, stelt Toine Timmermans, programmamanager duurzame voedselketens bij Wageningen UR. “Wel weten we van een aantal producenten en retailers wat zij grofweg weggooien. Die cijfers kun je doortrekken naar andere ketens. Zo ontstaat een globaal plaatje.”

Van al het geproduceerde voedsel verdwijnt 30 tot 40 procent in de vuilnisbak, stelt de nota Duurzaam Voedsel van het Ministerie van LNV uit 2009 (zie kader). Hoeveel verschilt per product. In elke schakel van de keten gaat een deel verloren. Voedselproducenten verspillen tussen 10 en 20 procent, aldus deze nota.

Te lage prijzen

“Dat lijkt mij wel heel bout”, meent Arie van der Linden, directeur Kwaliteit en Milieu bij The Greenery. “Ik denk dat dit eerder tussen 5 en 10 procent ligt. De marges zijn dit jaar heel smal. Iedereen doet ontzettend zijn best om dat te maken wat verkoopbaar is.”

Voedsel gaat in de productiefase verloren door ziekten en plagen, slecht weer en het niet goed opslaan, volgens diverse nota’s over voedselverlies. Het weggooien vanwege het uiterlijk, denk daarbij aan de losgelaten trostomaten die bij Karsten terechtkomen, staat niet in dit rijtje. Ook blijft het stil over groenten en fruit die niet verkocht zijn vanwege te lage prijzen.

Ook in de verwerkende industrie en handel gaat voedsel verloren door verkeerd opslaan of bewaren. Verder gaat het mis met onjuiste of kapotte verpakkingen, slechte verkoopprognoses, verkeerde bestellingen, te veel voorraad om geen ‘nee’ tegen klanten te hoeven zeggen en het betasten en weer terugleggen van producten door consumenten. (...)

Would you like to read the entire article? If so, please let me know!